DEPREMDE YAPI İNCELEME VE GÜVENLİK

Türkiye coğrafyası; jeolojik, topoğrafik ve iklimsel nitelikleri gereği çok sayıda ve farklı büyüklüklerde doğa orijinli afetlerin gerçekleştiği bir yer olmuştur. Tarihsel olarak Avrasya, Anadolu ve Arap levhalarının jeolojik hareketleri ile şekillenmiş ve diri fay hatları üzerinde konumlanmıştır. Günümüz Türkiye’sinde ise yerleşmelerin ve sanayi tesislerinin büyük bir kısmının deprem bölgeleri üzerinde yer alması, depremler konusunda toplumsal bilinçlenmenin; depremlerin oluşumu, etkileri ve sonuçları hakkında bilgi sahibi olmanın ülkemiz açısından da ne kadar önemli olduğunu ortaya koymaktadır.

DEPREM ÖNCESİ EVİNİZİ TANIYIN

Öncelikle bazı bilgileri öğrenerek işe başlayabiliriz.

• Yaşadığınız binanın yaşını öğrenebilirsiniz.
• Yapıldığı yılı ve o yıldaki deprem yönetmeliğine uygun yapılıp yapılmadığını araştırabilirsiniz.
• Binanız yorgun bir bina mı? Yani daha önce bir deprem geçirdi mi veya herhangi bir sebepten ötürü yara aldı mı?
• Binanız herhangi bir revizyona maruz kalmış mı? (ÖR:Bodrum ve zemin katlar biliçsizce genişletilmiş olabilir. Bu alanlar yapının temeline yakın olduğu için ciddi önem arz etmektedir.)
• Bazı yapı elemanlarını ve görevlerini öğrenebilirsiniz.

Kolon:Yapının temel taşıyıcısı olup, düşeydeki bir elemandır. Yapıdaki iç ve dış etkenli kuvveti zemine aktarmakla görevlidir.

Kiriş:Yapılarda yatay destek elemanı olarak bilinir. Kolonlara bağlanarak yapıya destek sağlar.

Döşeme:Yapıda kolon ve kirişlerin bağlandığı yatay elemanlardır.

• Kolon veya kiriş gibi yapının temelini oluşturan elemanların içinden boru, elektrik kablosu vb. geçirilmiş mi buna bakılabilir.
• Kesilmiş veya kırık kolon var mı araştırılabilir. Alan açmak için yapılmış olabilir. (Bu durum 4 ayaklı bir masanın 1 ayağını kesmek gibidir ve çok ciddi risk taşır.)
• Yapıdaki çatlaklar, eğer yapı deprem geçirdiyse sıva ile kapatılmış olabilir. Bu nedenle binaya ait projeye ve deprem geçirip geçirmediğine bakmak hayati önem taşımaktadır ve mutlaka bir uzman desteği alınmalıdır.
• Bunlara ek olarak yaşadığınız binanın proje ve ruhsatı var mı ve yapı projeye uygun mu inşa edildi araştırabilirsiniz.
• Belediye arşivlerinden binaya ait belgeleri talep edebilirsiniz.
• Bir uzman yardımı ile yapı laboratuarlarından, binaya ait yapı malzemesi analizi yapılabilir. Yine aynı şekilde binadan (uzman yardımıyla) karot beton örneği alınıp inceleme yapılabilir.
• Buna ek olarak bizzat veya online şekilde yaşadığınız ilin Belediye veya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne başvurup binanızı uzmanlar tarafından kontrol ettirebilirsiniz.
• Son olarak AFAD deprem risk haritasından yaşadığınız yerin risk seviyesini tespit edebilir ve deprem yönetmeliğini okuyup, bu konu hakkında daha çok bilgi sahibi olabilirsiniz. (Ayrıca bu bilgileri çevrenizdekilerle paylaşmanız da faydalı olacaktır.) (AFAD Deprem Risk Haritası)

DEPREM ANINDA İÇ MEKAN VE AÇIK ALANLARDA GÜVENLİK

Eğer deprem anında bir iç mekanda iseniz ne yapmalısınız;

• Merdiven, asansör, pencere, kapı kirişleri ve balkonlardan uzak durun.
• Sağlamlığından emin olduğunuz bir mobilya elemanının yanında yaşam üçgeni oluşturun.
• Deprem anında çök-kapan-tutun üçlüsünü uygulayın ve mümkün olduğunca sakin kalmaya çalışın.
• Eğer uykuda yakalanırsanız; yatağın hemen yanına yuvarlanıp hayat üçgeni oluşturun.
• Balkonda iseniz; içeri girin ve sakın aşağı atlamayın.
• Ev veya ofisteyseniz; kırılabilecek, devrilebilecek, düşüp zarar verebilecek eşyalardan uzak durun.
• Sinema, stadyum ibadethane gibi alanlarda iseniz gözünüze kestirdiğiniz bir yerde kendinizi emniyete alın.
• Toplu alanlarda panik yapıp çıkışlara yönelmeyin.
• Toplu taşımada iseniz tutamaçlara sıkıca tutunun.
• Merdivende iseniz; en yakın kata ulaşın ve kendinizi emniyete alın. Eğer kata çok uzaksanız trabzanlara tutunup hayat üçgenini oluşturun.

Eğer deprem anında açık alanda iseniz yapmanız gerekenler;

• Binalardan, köprülerden, elektrik direklerinden, üst geçitlerden, tünellerden uzak durun.
• Yolda seyir halinde iseniz; aracınızı yolun kenarına çekip, tehlikeden uzak bir alanda bekleyin.
• Kapalı otoparkta iseniz; aracınızın içinde veya yanına çömelip kendinizi emniyete alın.
• Zeminlerdeki olası hasarlara karşı tedbirli olun.

Engelli veya hasta iseniz deprem anında yapmanız gerekenler;

• Eğer tekerlekli sandalyede iseniz; inme imkanınız varsa güvenli bir alana geçin. Ancak bunu yapamıyorsanız sandalyede başınızı iki kolunuz arasına alıp öne eğilmeniz önerilir.
• Hastanede yatan bir hasta iseniz; yerinizden kalkmak için yeterli zamanınız olmayabilir. Bu yüzden yastığınız ile yüzünüzü emniyete alın ve sarsıntının geçmesini bekleyin.

DEPREM SONRASI MEKANLARDA HASAR TESPİTİ

Deprem sonrası kendi başımıza ve profesyonel yardım alarak neler yapabiliriz;

• Öncelikle yaşadığınız binayı çok iyi tanımalısınız. Bina yaşı, ruhsatı, zemini gibi temel bilgilere hakim olmalısınız.
• Binanızın duvar, kolon ve kirişleri zarar görmüş mü (çatlama kırılma vb.) kontrol edebilirsiniz. (Özellikle bodrum ve zemin katlara bakmalısınız. Bu alanlar temele en yakın alanlar olduğu için mutlaka kontrol edilmeli.)
• Bir uzman yardımı ile deprem sonrası hasar tespiti detaylı bir şekilde yaptırılabilir.
• Uzmanların gerekli gördüğü takdirde bina güçlendirmesi yapılabilir.
• Doğru bilgi kaynaklarını takip etmeli ve çevremizi de bu konuda bilgilendirmeliyiz.
• Son olarak her zaman deprem vb doğa olaylarına karşı tedbirli ve hazırlıklı olmalıyız.

Güvende kalmanız dileğiyle..

ODTÜ Deprem Ön Raporu

DEPREM:Anlamayanlar İçin Bir Daha!

AFET SONRASI YENİDEN İNŞAA PLANI

DEPREM BİNA YÖNETMELİĞİ

YAPI TERİMLERİNDEN BAZILARI

DEPREM SÖZLÜĞÜ

AİLE AFET PLANI

BİNANIZ DEPREME DAYANIKLI MI?